Torun Ş, Karaca Al S, Öner KS. Otizmli Çocuklarda Nöroplastisite İndükleyici Akustik Modifikasyonlarla Yapılandırılan Müzik Tabanlı Nöromodülasyon Uygulaması SAS Metodunun Etkileri. 8. Uluslararası Katılımlı Ulusal Disiplinerarası Erken Çocuklukta Müdahale Kongresi-UDEMKO 2025, 24-27 Nisan 2025, Eskişehir. Özet Kitapçığı s.151.
Otizm Spektrum Bozukluğu, sosyal iletişim ve etkileşimdeki yetersizlikler, sınırlı/yinelenen davranış örüntüleri, aynılıkta ısrarcılık, rutinlere bağlılık ve duyusal uyaranlara aşırı duyarlılık ya da duyarsızlıkla kendini gösteren yaygın bir nörogelişimsel farklılıktır. Temel belirtilere dayalı kategorik yaklaşımlar tanılamada altın standart olarak kabul edilse de otizmli çocuklar genellikle tanısal sınırların ötesine geçen çeşitli duyusal, motor, dilsel ve bilişsel boyutlarla ilgili karmaşık sorunlar sergileyebilmektedir. Bu fenotipik çeşitlilik ve altta yatan farklı nörobiyolojik özellikler nedeniyle, otizmi tanı-ötesi boyutsal bir yaklaşımla ele alarak beyin bağlantı özelliklerini inceleyen araştırmalar günümüzde ağırlık kazanmış bulunmaktadır. Beyindeki kortikal-subkortikal bağlantı farklılıklarını ve üçlü ağ (triple network) sisteminde kişiye özgü bağlantı kaymalarını ortaya koyan yeni bulgular ışığında, otizm artık bir “beyin ağ mimarisi değişikliği” olarak tanımlanmaktadır. Diğer taraftan; otizmdeki problemlerin fonksiyonel beyin bağlantı farklılıkları yanında, düşük ve yüksek frekanslı bant salınımlarında değişen nöral aktivasyonlarla da ilgili olduğu bildirilmekte ve pozitif nöroplastisite süreçlerini destekleyen müzik tabanlı müdahalelerin bunları düzenlemedeki potansiyel rolüne dikkat çekilmektedir. Öntest – sontest modelinde desenlenen bu çalışmada, 3-6 yaş (68 çocuk) ve 7- 12 yaş (33 çocuk) otizm gruplarında, nöroplastisite-indükleyici akustik modifikasyonlarla yapılandırılan müzik tabanlı bir nöromodülasyon uygulaması olan SAS metodunun, tanısal ve tanı-ötesi boyutsal sorun alanları üzerindeki etkisini değerlendirdik. Bulgularımız, uygulamanın kaba-ince motor, işitsel, görsel, dikkat, konsantrasyon, bilişsel, dil-konuşma, sosyal ve davranışsal gelişimi istatistiksel açıdan güçlü bir anlamlılık düzeyinde desteklediğini düşündürmektedir. Yerleşik özel eğitim, terapi ve rehabilitasyon uygulmalarını desteklemeye yönelik non-invazif müzik ve teknoloji tabanlı bir nöromodülasyon uygulaması olarak konumlandırdığımız SAS Metodu’nun nöroplastisite üzerindeki olası multimodal etkilerini fonksiyonel nörogörüntüleme teknikleri kullanarak incelemeye dönük randomize-kontrollü çalışmalarımız devam etmektedir.